Lampy solarne jest to coraz częściej stosowany produkt w alternatywie do zwykłych latarni zasilanych sieciowo. Z czego wynika ich rosnąca popularność? Dlaczego lampy solarne kojarzą nam się (całkowicie błędnie) z produktem awaryjnym i dającym zdecydowanie niższy strumień światła? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Spis treści
1. Czym latarnia solarna różni się od tradycyjnej?
Na samym starcie można napisać, że w zasadzie różni je wszystko. Najważniejszą różnicą pomiędzy lampą solarną i tradycyjną jest zdecydowanie ich źródło zasilania. Możemy to zauważyć już na pierwszy rzut oka, ponieważ lampa solarna posiada panel fotowoltaiczny, którego lampa sieciowa nie potrzebuje. Lampa solarna musi posiadać również magazyn energii, który będzie ładował się w ciągu dnia, aby później przez całą noc móc zasilać źródło światła. Z kolei tradycyjna lampa musi zostać zasilona z zewnętrznego źródła energii elektrycznej.
Kolejnym elementem różniącym obie lampy jest źródło światła – w obu przypadkach, najczęściej, stosuje się oświetlenie LED. W przypadku oświetlenia sieciowego, do zasilania oprawy musi zostać zastosowany przetwornik napięcia, którego nie potrzebuje już lampa zasilona odpowiednim napięciem z akumulatora. Różna jest również sama konstrukcja słupa obu lamp.
Z wyjątkiem oczywistych rzeczy, takich jak miejsce na panel i magazyn energii, warto podkreślić, że słupy lamp solarnych są projektowane na większą wytrzymałość.
Panel umieszczony na szczycie słupa, nie dosyć, że sporo waży, to jeszcze przy podmuchach wiatru działa w zasadzie jak żagiel. W przypadku tradycyjnego oświetlenia takie ryzyko nie występuje, stąd wytrzymałość słupa nie musi być tak duża. Oczywiście wszystkie te aspekty w znacznym stopniu będą również wpływać na wielkość fundamentu.
Należy pamiętać, że lamp solarnych nigdy nie wolno montować na słupach do tego nie przeznaczonych! Grozi to połamaniem lub wywróceniem się całej konstrukcji.
2. Ogromną różnicą jest również sam proces doboru takiego oświetlenia.
Pierwszy etap doboru lampy solarnej jest w zasadzie taki sam, jak dla każdego innego źródła światła – należy dobrać moc, barwę, rozproszenie itd. Oczywiście sam dobór powinno przeprowadzić się zgodnie z obowiązującymi normami. Przy doborze konkretnych parametrów korzysta się najczęściej z programów obliczających rozkład oświetlenia takich jak DiaLux. I na tym kończą się podobieństwa z tradycyjnym oświetleniem, bo już kolejnym etapem jest dobór magazynu energii. Aby dobrze określić pojemność magazynu musimy znać moc dobranej lampy – a więc prędkość rozładowywania się oraz na ile czasu magazyn musi wystarczyć. Do określenia tego parametru należy wybrać najbardziej skrajny pod tym względem dzień w roku, tak aby lampa była niezawodna przez wszystkie 365 nocy w roku. Posiadając już wybrany magazyn trzeba obliczyć parametry źródła zasilania, czyli panelu fotowoltaicznego. W tym celu bierzemy pod uwagę najkrótszy dzień w roku i pojemność dobranego wcześniej magazynu, tak żeby praca instalacji była niezawodna. Oczywiście wpływ na sprawność panelu będzie miał lokalny parametr nasłonecznienia, pochylenie panelu i jego orientacja względem południa. Nachylenie panelu ma kluczowe znaczenie w miejscach, gdzie mamy do czynienia z silnymi wiatrami – wówczas musi być mniejsze, a z kolei dla miejsc narażonych na opady śniegu musi być większe, aby nie narażać konstrukcji na dodatkowe obciążenie.
3. Czy to się w ogóle opłaca?
Czy montaż lampy solarnej nam się opłaca? Odpowiedź na to pytanie zdecydowanie nie jest jednoznaczna. Z jednej strony porównując koszty samych latarni, zdecydowanie lepiej postawić na tradycyjne oświetlenie. Jednak w przypadku takiego wyboru dosyć szybko okazuje się, że większą część kosztów takiej inwestycji stanowi infrastruktura zasilająca, której nie ma w przypadku lamp solarnych. Powinniśmy wziąć pod uwagę cenę kabli, przyłączeń, zabezpieczeń, ale przede wszystkim wykopów i możliwych kolizji z istniejącą infrastrukturą, z którymi bardzo często będą wiązać się wysokie koszty przecisków, przewiertów, pozwoleń czy narad koordynacyjnych. Należy podkreślić też dłuższy czas realizacji takiego projektu. Sumując już te wszystkie koszty dodatkowe okazuje się, że w wielu przypadkach koszt lampy solarnej będzie niższy niż tradycyjnego, uwzględniającego przyłączenie do sieci. Kolejnym punktem przemawiąjącym na korzyść lamp solarnych są koszty utrzymania. Za pobór energii z sieci elektroenergetycznej należy płacić rachunki, których nie będzie nigdy w przypadku lamp solarnych.
Z naszego doświadczenia wynika, że dla przypadku posadowienia paru latarni w centrum miasta zdecydowanie lepiej postawić na oświetlenie tradycyjne. Jednak w przypadku, gdy do takich latarni jest potrzeba doprowadzenia kilkudziesięciometrowego kabla, wraz z kolizjami, to zdecydowanie bardziej opłaci się wybór lampy solarnej. Najbardziej skrajnym przypadkiem jest oświetlenie bardzo oddalonego obiektu – takiego jak przejście dla pieszych, plac zabaw czy przystanek autobusowy. Wtedy koszt lampy solarnej może być nawet kilkukrotnie niższy niż tradycyjnego oświetlenia
4. Którą lampę solarną wybrać
W najróżniejszych sklepach elektrycznych, czy marketach budowlanych na półkach mamy do czynienia z ogromnym wyborem oświetlenia solarnego. Należy jednak zadać sobie kilka pytań: czy takie oprawy będą dostosowane do naszych potrzeb? Czy są one przystosowane do naszych warunków geograficznych? Czy mają na tyle wystarczająco pojemny magazyn, żeby móc świecić przez całą noc? Odpowiedź niestety zazwyczaj brzmi – nie. Większość z dostępnych produktów została wyprodukowana z bardzo ogólnym przeznaczeniem – na przykład na rynek europejski, nie biorąc już pod uwagę tego, że panel fotowoltaiczny o tych samych parametrach wyprodukuje znacznie więcej energii w południowych Włoszech, niż w centralnej Polsce. W przypadku tak dobranej lampy efekt może być tylko jeden – lampa będzie świecić tylko przez kilka pierwszych godzin nocnych. Nie mówiąc już o tym, że taka latarnia może mieć niższą odporność na niskie temperatury i mniejszą wytrzymałość mechaniczną. Dlatego, zdecydowanie odradzamy zakup lamp bez uprzedniego projektu biorącego pod uwagę wszystkie wypisane wyżej czynniki.
5. Podsumowanie
Do wybudowania oświetlenia zewnętrznego opartego na lampach solarnych należy przeanalizować bardzo wiele czynników zarówno ekonomicznych jak i technicznych. Podsumowując czynniki ekonomiczne: oświetlenie solarne będzie opłacało się wszędzie tam, gdzie infrastruktura sieciowa będzie potrzebowała dużych modernizacji lub jego rozbudowa będzie wiązała się z wieloma utrudnieniami. Zdecydowanie warto postawić na oświetlenie solarne w przypadku obiektów oddalonych od istniejącej sieci elektroenergetycznej. Jeśli chodzi o kwestie techniczne to najważniejszym aspektem jest proces projektowania, który weźmie pod uwagę wszystkie istotne czynniki.
Odnosząc się, więc do pytania postawionego we wstępie – dlaczego lampy solarne kojarzą nam się z produktem awaryjnym i dającym słaby strumień światła? – odpowiadamy, ponieważ ich dobór nie został poprzedzony projektem i analizami.
