Do rachunków za prąd doliczona jest opłata mocowa, która przy galopujących podwyżkach cen, stanowi poważne obciążenie budżetu dla gospodarstw domowych i firm. Dziś wyjaśniamy Wam, co to jest opłata mocowa, od czego zależy oraz w jaki sposób można ją obniżyć, a tym samym – sporo zaoszczędzić.
Opłata mocowa zaczęła pojawiać się na rachunkach za prąd w styczniu 2021 r., lecz jej wprowadzenie zapowiedziano już kilka lat wcześniej. Regulacje prawne w tym zakresie znajdują się w Ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy, jednak szczegóły związane z jej wysokością oraz sposobem naliczenia przez długi czas nie były znane. Sytuacja ta zaczęła się zmieniać, kiedy Urząd Regulacji Energetyki doprecyzował, na jakich zasadach ma być naliczany tzw. podatek mocowy.
Spis treści
Co to jest opłata mocowa?
Aby zrozumieć, co to jest opłata mocowa, najpierw warto wspomnieć, że na ostateczną wysokość rachunku za prąd składa się wiele składników. Oznacza to, że nie płacisz tylko za kilowatogodziny pobrane z sieci elektroenergetycznej, ale musisz także ponieść chociażby koszty związane z jej pozyskaniem i transportem. Na rachunku zawarte są m.in. opłata dystrybucyjna będąca kosztem doprowadzenia energii do Twojego domu, a także podatki zasilające budżet państwa.
Opłata mocowa została dodana do rachunków za prąd, aby utrzymać stabilność energetyczną państwa. Pozyskiwane w ten sposób środki mają przyczynić się do rozwoju infrastruktury energetycznej w Polsce. Jako cel szczegółowy wskazuje się zapewnienie gotowości do zabezpieczenia prądu w sieci. Oznacza to, że środki przekazane przez dostawcę do Operatora Systemu Przesyłowego mają pokryć koszty związane z dostarczeniem mocy do systemu elektroenergetycznego, w szczególności w sytuacjach wystąpienia jakiegokolwiek zagrożenia. W praktyce, opłata mocowa ma zapewnić fundusze na budowę nowych elektrowni oraz modernizację już istniejących.
Opłata mocowa 2022 – od czego zależy?
Nowa opłata za prąd obowiązuje wszystkich odbiorców końcowych energii elektrycznej, czyli ponoszą ją zarówno przedsiębiorcy, jak i odbiorcy indywidualni. Jest doliczana do opłaty taryfowej za dystrybucję i przesyłanie energii, jednak sposób jej naliczania różni się zależnie od odbiorcy.
Rozróżnienie w tym zakresie dotyczy:
- formy działalności – odbiorca indywidualny lub firma,
- wielkości zużytej energii pobranej z sieci.
Jako że opłata mocowa za prąd ma pokryć inwestycje zapewniające gotowość dostaw energii, należy spodziewać się, że będzie zwiększać się z roku na rok.
Stawka opłaty mocowej dla gospodarstw domowych
Stawka opłaty mocowej dla gospodarstw domowych naliczana jest na zasadach ryczałtu i zależy od progu zużycia energii. Istnieją cztery progi, które determinują koszt miesięczny. Największe znaczenie dla odbiorców indywidualnych ma zużycie prądu na przestrzeni ostatniego roku. Stawki roczne są ogłaszane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Opłata mocowa dla gospodarstw domowych wynosi, przy rocznym zużyciu:
- do 500 kWh – 1,87 zł netto (2,30 zł brutto),
- od 500 do 1200 kWh – 4,48 zł (5,51 zł brutto),
- od 1200 do 2800 kWh – 7,47 zł netto (9,19 brutto),
- powyżej 2800 kWh – 10,46 zł netto (12,87 zł brutto).
Uśredniając, roczne wydatki na prąd dla osób indywidualnych, mogą wzrosnąć o ok. 150 zł.
Opłata mocowa dla firm
Rachunki za prąd wzrosły wszystkim, jednak opłaca mocowa jest najbardziej dotkliwa dla firm. Przedsiębiorcy nie będą rozliczani na podstawie ryczałtu, lecz ich koszty zostaną naliczone na podstawie zużycia energii w godzinach szczytu (w dni robocze w godzinach od 7:00 do 21:59), czyli przez 45% czasu w tygodniu.
Na pierwszy rzut oka opłata mocowa dla firm nie jest aż tak wysoka – 0,0762 zł/kWh, czyli 76,20 zł/MWh, jednak należy pamiętać, że zazwyczaj przedsiębiorstwa zużywają znacznie więcej energii niż gospodarstwa domowe. Dodatkowo, w przeważającej większości firmy pracują w ciągu dnia i nie są w stanie uniknąć poboru energii w godzinach szczytowych. Z tego względu w niektórych przypadkach może dojść nawet do podwojenia kosztów.
Opłata mocowa a fotowoltaika
Przy stale postępujących podwyżkach cen prądu, każda pozycja doliczana do rachunku staje się dodatkowym problemem. Zarówno w przypadku gospodarstwa domowego, jak i firmy, opłata mocowa stanowi kolejne nadwyrężania budżetu. Pojawia się zatem pytanie, jak można zmniejszyć wynikające z niej obciążenie? Odpowiedzią jest reparamentyzacja, czyli ulga dla odbiorców o tzw. płaskim profilu zużycia, czyli w sytuacji, gdy różnice między poborem w godzinach szczytowych a poza nimi są odpowiednio małe.
Płaski profil zużycia można uzyskać dzięki fotowoltaice. Produkcja prądu za sprawą paneli fotowoltaicznych zapewnia oszczędność i bezpieczeństwo energetyczne w dłuższej perspektywie. Własne źródło energii zwiększa niezależność względem zewnętrznej sieci, a tym samym ogranicza związane z tym wydatki. Nie tylko opłaty stałe przy fotowoltaiczne (np. opłata mocowa) zostają zmniejszone, ale także opłaty zmienne wynikające z ilości zużytej energii.
Jak to dokładnie wygląda? Otóż, wygenerowany przez panele prądy w pierwszej kolejności zasila działające urządzenia, czyli pokrywa bieżące zapotrzebowanie na energię. W efekcie zmniejsza się ilość prądu pobieranego z sieci w danym okresie rozliczeniowym. Wysokość opłaty mocowej zależy w dużej mierze właśnie od tej wartości, więc fotowoltaika skutecznie obniża związane z nią koszty.
Wysokość opłaty mocowej – przykład
Firma produkcyjna działa na dwie zmiany, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8:00 do 22:00. Jej zapotrzebowanie energetyczne to ok. 20 tys. kWh na rok, więc opłata mocowa wyniesie ponad 1500 zł (20 tys. kWh x 0,0762 kWh).
Po zamontowaniu instalacji fotowoltaicznej zdolnej pokryć zapotrzebowanie energetyczne, firma zużywa na bieżąco 35% wyprodukowanej energii, a resztę przesyła do sieci – ok. 9 tys. kWh. Wysokość opłaty mocowej w tym przypadku wyniesie ok. 680 zł rocznie (9000 kWh x 0,0762 kWh), czyli dwukrotnie mniej!
